На мой погляд, спрошчаная схема такая. Чыноўнікі ведаюць сярэднія памеры нашых невялікіх заробкаў, стыпендый, пенсій. Прыкідваюць, без чаго простаму чалавеку не пражыць. Сыходзячы з гэтых параметраў, фармуюць “сацыяльныя” (а калі казаць шчыра – узятыя са столі) цэны на малочныя прадукты, на праезд (з Горак да Мінска на цягніку каля 20 тыс. руб. – гэта “камунізм”), хлеб, лекі (айчыннай вытворчасці), “камуналку”, жытло ў крэдыт і, як бонус, самы танны ў рэгіёне алкаголь.

І, быццам, што яшчэ чалавеку патрэбна? Не галодны, куды трэба – даедзе, у бальніцы прымуць (вылечаць – не вылечаць, іншая справа), дах над галавой пабудуюць, ну, і – пі “харошае-недарагое” наздароў’е! Але гэта адзін бок медаля.

Іншы бок – гэта дэградацыя эканомікі, а разам з ёю – усяго грамадства.

Ужо, напэўна, ніхто не хавае, што горацкі малочны завод адгружае на ўнутраны рынак (нам з вамі) прадукцыю па заніжаных цэнах. Адпаведна, каб паменшыць свае страты, скарачае пастаўкі і рэжа цэны на сыравіну, якую купляе ў сельскага працаўніка, у калгасаў. Аграрыі, у выніку гэтага, не атрымліваюць за сваю прадукцыю належнай аплаты.

У мінулым месяцы на горацкім масласырзаводзе адбылася чарговая змена ўласніка і кіраўніцтва. Пакуль ціха, але, мяркую, трэба чакаць чарговых размоваў пра грандыёзныя планы.

Я ж мяркую, што пры захаванні сённяшніх падыходаў у эканоміцы ўсё скончыцца чарговым “пшыкам”. Здаецца, няма за апошнія 18 гадоў у Горацкім раёне прыкладаў стварэння ці мадэрнізацыі эфектыўных, буйных вытворчасцяў, якія б здолелі рэальна акупляцца. Невялікія, як выключэнні, ёсць. Але менавіта як выключэнні, насуперак агульнаму трэнду.

Будаўнікі могуць запярэчыць мне. Маўляў, “вунь якія магутныя ў Горках будаўнічыя фірмы”. Так, згодны, фірмы ёсць. Але ж іх фінансаванне, пераважна, вядзецца праз бюджэт і, так званыя, льготныя крэдыты. Адшумяць, адгрукочуць “Дажынкі”, тады пабачым, чаго рэальна вартая наша будаўнічая галіна.

“А гандаль? Вунь колькі новых крамаў і “маркетаў”! Усё для пакупніка!” Аднак і тут я запярэчу. Бо, як пакупнік, суджу пра працу гандлю па цэнах і якасці абслугоўвання. І тое, што

цэны ў Горках вышэйшыя за аршанскія ці магілёўскія (пра Смаленск увогуле маўчу) – для мяне факт. А цэны на тавары ў параўнанні з сумежнымі рэгіёнамі – гэта адзін з самых простых індыкатараў працы, перадусім, мясцовых уладаў.

Зрэшты, сацыяльным можа быць усё. Нават дзяржава. Але гэта вельмі дорага каштуе. І толькі самыя развітыя, канкурэнтныя краіны свету спрабуюць адолець гэтую новую гістарычную вышыню (Нарвегія, Галандыя, Швейцарыя, Канада). Спробы ж нашых уладаў, нічога не мяняючы па сутнасці, у нашай беднай посткамуністычнай краіне пабудаваць “сацыяльны рай” – нерэалістычныя.

Калі ж казаць пра малако, дык ёсць толькі адзін шлях зрабіць гэты прадукт “сацыяльным”.

Неабходна правесці празрыстую прыватызацыю вытворчасці з перадачай часткі акцый маслазавода вытворцам сыравіны. Забараніць дыктат уладнай “вертыкалі” ў дачыненні да вытворцаў.

І з гэтым нельга марудзіць. Бо яшчэ колькі гадоў такога, як сёння, гаспадарання, і пра “сацыяльные” (таннае) малако, жыллё, транспарт, бальніцы – увогуле забудзем.

Андрэй Юркоў